Türkiye’de bilgi edinme hakkı, 2003’te kabul edilen 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ile yasal güvence altına alındı. Kanun, yurttaşlara kamu kurumlarından bilgi talep etme hakkı tanırken, kurumlara da bu talepleri yanıtlama yükümlülüğü getiriyor. Ancak, uygulamada birçok zorluk ve sınırlama mevcut.
IPI Bilgi Edinme Hakkı Platformu‘na, gazeteciler ve STK temsilcileri tarafından Ocak 2015’ten bu yana yapılan toplam 248 bilgi edinme başvurusu kaydedildi. Başvuruların yüzde 79’unu gazeteciler, yüzde 20’sini STK’lar, yüzde 1’ini ise avukatlar, aktivistler ve akademisyenler yaptı.
Başvuruların 105’ine olumlu yanıt verilirken 69’u reddedildi. 41’i hâlâ cevap bekliyor. Kalan başvurularsa kısmen cevaplandı. En uzun süre yanıt bekleyen başvuruya tam 493 gün sonra yanıt verildi.
Reddedilen başvurulara en çok sunulan gerekçeler, talep edilen bilginin; kamuya açık şekilde yayınlanmış olması, ayrı ve özel bir çalışma gerektirmesi ve kamuyu ilgilendirmeyen konular olmasıydı.
Resmen reddedilmeyip teknik olarak yanıtlanan başvuruların;
– yüzde 54’ünde talep edilen hiçbir bilgi sağlanmadı,
– yüzde 15’inde talep edilen bilginin yarısı sağlandı,
– yalnızca yüzde 12’sinde kapsamlı bilgi verildi.
