Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), kaliteli, bağımsız gazeteciliğe olan ortak bağlılıklarıyla bir araya gelmiş, editörler, medya yöneticileri ve önde gelen gazetecilerden oluşan küresel bir ağdır.
Birlikte, gazeteciliğin kamuya hizmet etme işlevini yerine getirebilmesi için gerekli koşulları teşvik ediyoruz. Bunun en önemli unsuru, medyanın müdahaleden bağımsız bir şekilde ve cezalandırılma korkusu olmadan faaliyet gösterebilme yeteneğidir.
Ahmet Emin Yalman, IPI’nin kurucularından biri olarak, 1914’te Columbia Üniversitesi’nde Türkiye’deki gazetecilik üzerine ilk doktora tezini yazmıştır. Ayrıca, Türkiye’deki ilk profesyonel gazetecilik kuruluşu olan Osmanlı Basın Cemiyeti’nin de kurucularındandı. Yalman, Türkiye’nin Kurtuluş Savaşı’nı başından itibaren desteklemiş ve Atatürk tarafından Büyük Taarruz’u gözlemlemek üzere davet edilen tek gazeteci olmuştur. Hayatı boyunca demokrasiyi, özgürlükleri ve bağımsız gazeteciliği savunmuş, profesyonel gazeteciliği sürdürme yolunda hapis yatmış, meslekten men edilmiş ve bir suikast girişiminden sağ kurtulmuştur.
İkinci Dünya Savaşı sonrasında, yeni bir dünya düzeninin kurulduğu ve Türkiye’nin çok partili demokrasiye geçiş yaptığı dönemde, Yalman, 1950 Ekim’inde New York’taki Columbia Üniversitesi’nde 15 farklı ülkeden 34 gazeteciyle birlikte Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI)’ni kurmuştur. Bu gazetecilerin amacı, basın özgürlüğünü savunmak ve kaliteli gazeteciliği teşvik etmek amacıyla dünya çapında ilk uluslararası dayanışma ve işbirliği ağını yaratmaktı. IPI, medya özgürlüğünü savunan ve dünya çapında en eski ve en yaygın organizasyonlardan biridir.
IPI, ilk yedi yılında merkezini Zürih, Londra ve şu anda Viyana’ya taşıdı. IPI’nin gerçek gücü, 100’e yakın ülkede saygın gazetecilerden oluşan küresel üyelik ağı ve 4 kıtada 15 ülkedeki ulusal komitelerinden kaynaklanmaktadır.
IPI Türkiye Tarihi
Ekim ayında, gazeteci Ahmet Emin Yalman, 15 farklı ülkeden 34 gazeteciyle birlikte New York’taki Columbia Üniversitesi’nde IPI’yi kurdu. 1950 yılından bu yana, IPI Türkiye Ulusal Komitesi farklı şekillerde sürekli olarak varlık göstermektedir.
“IPI Raporu”, dünya çapında basın özgürlüğü ihlallerini ilk kez sistematik olarak kaydetmeye başladı.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), IPI’yi, “Basın Etik Kodu” başlıklı bir belgenin hazırlanması ve uygulanmasının denetlenmesi konusunda yardımcı olmaya davet etti ve bir “Basın Onur Kurulu” kurulmasını önerdi.
Türkçe dilinde yayımlanan “Basın Dünyası” bülteni, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) ve IPI tarafından ortaklaşa yayımlanmaktadır.
IPI, 1961 yılında savaşın ardından ilk kez Türk-Yunan gazetecilerini bir araya getirdi.
IPI Genel Kurulu, dünya çapından birçok medya temsilcisinin ve o dönemin başbakanlarının katılımıyla Türkiye’de gerçekleştirildi.
TGC ve IPI, Türkiye’deki gazetecilik eğitiminin kısa bir tarihçesini birlikte kaleme alıp yayımladılar.
14 Şubat’ta, TGC, IPI tarafından hazırlanan 9 maddelik belgeyi, Genel Kurul sırasında “Gazetecilerin Etik Kodu” olarak kabul etti.
IPI, barış ve anlayış için yürüttüğü uluslararası çabaları nedeniyle Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterildi.
IPI, 1989’da ilk kez TGC tarafından verilen Türkiye Basın Özgürlüğü Ödülü’nü kurumsal kategoride aldı.
IPI, “Haber ve Belgesel” kategorisinde bir Emmy Ödülü alarak, öncülük rolünü bir kez daha vurgulamıştır.
Bir kez daha, IPI Genel Kurulu Türkiye’de gerçekleştirildi.
IPI’nin de dahil olduğu Uluslararası Basın Özgürlüğü Örgütleri Koalisyonu, bir kez daha Türkiye Basın Özgürlüğü Ödülü ile onurlandırıldı.
Yetmiş yılı aşkın süredir, IPI dünya çapında medya özgürlüğünü savunan en eski ve en yaygın organizasyonlardan biri olmuştur. Gerçek gücünü, bugün neredeyse 100 ülkede yüzlerce saygın gazeteciden oluşan küresel üyelik ağına ve 4 kıtada 15 ülkede bulunan ulusal komitelerine dayandırmaktadır.
Rapordan alıntılar:
Zafer, Taşınması Gereken Bir Şeydir
Türkiye'de Basın Özgürlüğünün Bir Yüzyılını Keşfetmek: Cumhuriyet'in 100. Yıldönümünde
Türkiye Ulusal Komitesi
İpek Yezdani
Başkan
Gülsin Harman
Başkan Yardımcısı
İpek Özbey
Genel Sekreter
Uraz Kaspar
Sayman
